Acupunctuur is een onderdeel van de oosterse geneeskunde, de TCM of TCG Traditionele Chinese Geneeskunde. Naast acupunctuur behoren ook Tuina, Chinese kruiden, voedingstherapie, moxa en cupping tot de TCM.
Het woord acupunctuur is terug te herleiden tot twee latijnse woorden: ‘acu’ = naald en ‘pungere’ = steken. Het wordt gedefinieerd als het plaatsten van zeer fijne steriele naaldjes op strategische plaatsen op het lichaam, de acupunctuurpunten, om een fysiologische reactie uit te lokken. Dit zijn cellulaire, neurologische en biochemische reacties.
Bij het plaatsten van 1 acupunctuurnaald ergens in het lichaam, zijn er altijd
Er zijn andere manieren om een acupunctuurpunt te stimuleren, bijvoorbeeld door massage (acupressuur of Tuina), warmte (moxa), licht (laser), elektrostimulatie (elektroacupunctuur) of kruiden die topicaal worden aangebracht.
TCM en acupunctuur zijn heel oude geneeswijzen. Er zijn naalden van steen en bot gevonden uit het neolithische (stenen-) tijdperk, 10.000-4.000 voor Christus. Er zijn bronzen en metalen naalden gevonden ui de Shang Dynasite (1500-1027 v.Chr.). Deze naalden werden met instrumenten gevonden die nu ook nog in de acupunctuur gebruikt worden, zij het iets meer verfijnd, dat men wist dat het om acupunctuurnaalden ging.
Ötzi, de ijsmummie die in 1991 is gevonden in de Alpen is 5200 jaar oud, dus van ongeveer 3200 v.Chr. Omdat zijn lichaam in het ijs bewaard is gebleven, was de huid grotendeels ook intact en het bleek dat hij 61 ‘tatoeages’ had, in 15 groepjes van steeds een aantal punten bij elkaar. Deze tatoeages zaten steeds bij plekken waar in het skelet osteoartrose (rug, benen) is gevonden. Ongeveer 80% van deze punten komen overeen met acupunctuurpunten die tegenwoordig gebruikt worden.
meer info »
Uit recent onderzoek van de afgelopen 15-20 jaar is duidelijk gebleken dat de meridianen, die lange tijd een mysterie waren voor de westerse wetenschap, worden gevormd door het bindweefsel (fascie) dat rond de spieren, zenuwen, bloedvaten en inwendige organen ligt. Fascie verbindt op deze manier acupunctuurpunten die op de handen of voeten liggen, met bijvoorbeeld de inwendige organen.
meer info »
In de westerse geneeskunde geldt min of meer: ‘gezondheid = de afwezigheid van ziekte’ en ‘ziekte = de ‘afwezigheid van gezondheid’. In de Oosterse geneeskunde is het een als een geleidelijke schaal, of een ouderwetse weegschaal: een balans. In principe is het de balans tussen Yin en Yang in het lichaam.
Yang = licht, warm, zon/ hemel, omhoog, het mannelijke, expansie, actie, ‘fight or flight’, het sympathisch zenuwstelsel.
Yin = donker, koud, de aarde (de grond, maar ook onze planeet), beneden, het vrouwelijke, contractie, rust, herstel, het parasympatisch zenuwstelsel.
Als Yin en Yang in balans zijn, dan is het lichaam/ het systeem ‘gezond’, als het uit balans is, dan is er ziekte. Het is een ‘glijdende schaal’ die ook weer terug te zetten is naar een (nieuw) evenwicht. Er kan ook vanuit de Vijf Elementen (Wu Xing) gekeken worden, dan gaat het om een evenwicht tussen de vijf verschillende elementen Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water.
In de westerse geneeskunde wordt een diagnose gesteld als via een bloedonderzoek of met röntgenfoto of scan iets aangetoond kan worden. Dat is het ‘bewijs’ en is vaak onomkeerbaar. Toch gaat er vaak een langdurig proces aan vooraf, voordat het in zo’n onderzoek naar voren komt. Bijvoorbeeld bij artrose wordt de diagnose gesteld op het moment dat er afwijkingen te zien zijn op röntgen of op een scan, dan zijn er veranderingen aan het bot te zien. Daar is echter een langdurig proces aan vooraf gegaan, vaak vele jaren. In het begin waren er nauwelijks klachten, een beetje stijf bij het opstaan, dat is langzaam erger geworden tot het ‘opeens’ chronisch en pijnlijk is geworden. Had dit proces omgekeerd kunnen worden, of misschien vertraagd?
De oosterse geneeswijze stimuleert het lichaam om de balans weer te vinden zodat het zichzelf kan genezen. Het spreekt het zelfhelend vermogen van het lichaam aan en probeert de optimale omstandigheden te creëren waarin het systeem zich kan herstellen. Acupunctuur geeft steeds duwtjes in de juiste richting, het lichaam moet het verder zelf doen.
Met acupunctuur en de holistische behandelingen wordt het lichaam (het systeem) weer in balans gebracht en zal daardoor sterker zijn zodat het beter om kan gaan met de stress van het leven en met virussen, bacteriën of andere ziekteverwekkers.
Iets wat acuut of nog maar korte tijd aanwezig is, zal veel sneller reageren op de behandelingen en de balans zal zich relatief snel in het systeem herstellen. Een ziekte of aandoening die lang de tijd heeft gehad om te ontstaan (chronisch is), heeft ook langer de tijd nodig om te veranderen en zich naar een nieuw evenwicht te brengen. De behandelingen met acupunctuur is soms als het pellen van een ui: steeds wordt er één laag behandeld en komt langzaam de volgende laag vrij. Hierbij kunnen er ook nieuwe symptomen ontstaan. Dat is goed. Langzaam komen er onderliggende lagen aan het licht en het lichaam moet op zoek naar een nieuw evenwicht.
In het kort, acupunctuur heeft op heel veel verschillende niveaus effect: